Peterselie: het verhaal achter onze duurzame kruidenteelt

Bij Verstegen zetten we ons al jaren in voor duurzame teelt, niet alleen doen we dit voor peper, maar ook voor de peterselie. Peterselie groeit dichtbij huis. Het telen van dit verfijnde kruid gebeurt op de boerderij Saalland, waar Marga Klein Swormink en Wim Stegeman samen met hun kinderen de tweede generatie telers vormen. Marga is opgegroeid op de boerderij, die ooit werd opgezet door haar ouders, polderpioniers van het eerste uur. Hun familiebedrijf staat niet alleen bekend om het hoogwaardige product, maar ook om de inzet voor duurzame teeltmethoden.

Samenwerking met Verstegen

De samenwerking tussen Saalland en Verstegen begon via de PPS Agroforestry, waarin zowel de boerderij als Verstegen zijn aangesloten. Wat begon met een gesprek over Szechuanpeper, groeide uit tot een volwaardige samenwerking rondom de teelt van peterselie. De overgang van platte naar krulpeterselie, in combinatie met regeneratieve teeltmethoden, maakt dit project een mooi voorbeeld van hoe duurzaamheid en vakmanschap hand in hand gaan.

Deze samenwerking is gebaseerd op een gezamenlijke visie: een duurzame aanpak die de biodiversiteit vergroot en de bodem gezonder maakt. Dit versterkt het teeltsysteem tegen de impact van klimaatverandering en vermindert het risico op misoogsten, waardoor boeren financieel sterker staan. Samen werken we aan de lekkerste kruiden en specerijen, geteeld met toekomstbestendige landbouw. Biodiversiteit is daarbij essentieel, niet alleen voor onze planeet, maar ook voor de kwaliteit van de kruiden die we produceren. Wij zetten ons in voor het bevorderen, behouden en herstellen van deze biodiversiteit.

In gesprek met de Familie Klein Swormink / Stegeman

Hoe zorgen jullie voor een duurzame teelt van peterselie met minimale belasting voor de natuur?

Twee belangrijke pijlers van hun bedrijf zijn duurzaamheid en biodiversiteit dat zich uit in o.a. het minimaliseren van de negatieve impact op de natuur. Marga en Wim hebben ervoor gekozen om de natuur in haar kracht te laten, door juist minder te doen. Ze ploegen de grond niet meer en gebruiken geen kunstmest of chemische gewasbeschermingsmiddelen. Dit is een bewust streven naar regeneratieve landbouw, waarbij de bodemgezondheid centraal staat. “We proberen de bodem zo goed mogelijk te verzorgen, want een weerbare bodem is essentieel voor gezonde gewassen,” aldus Wim.

Welke innovatieve technieken gebruiken jullie om de kwaliteit van de peterselie te waarborgen?

Naast duurzame keuzes maken Marga en Wim gebruik van moderne technologieën om de kwaliteit van hun peterselie te waarborgen. Door bijvoorbeeld GPS-technieken te gebruiken, kunnen ze met een nauwkeurigheid van 2 cm het onkruid schoffelen, zonder het gewas te verstoren. Het resultaat is een vitale peterselieplant die op zijn eigen tempo groeit, gevoed door een gezonde bodem.

Wat is de meerwaarde van het telen van peterselie in Nederland?

Peterselie telen in Nederland brengt grote voordelen met zich mee. Het is een lokaal product, dat goed past binnen een circulaire economie. Het verbindt de consument direct met de teler, en verkleint de ecologische voetafdruk door minder transport. Het Nederlandse klimaat, met zijn milde zomers en voldoende regenval, creëert ideale omstandigheden voor de groei van peterselie. Deze natuurlijke voordelen zorgen voor een langzaam ontwikkelde plant met een intense smaak.

Wat zijn de grootste uitdagingen bij het telen van peterselie en hoe pakken jullie deze aan?

Peterselie heeft een lange groeicyclus, wat onkruid de kans geeft om zich te ontwikkelen. Familie Klein Swormink / Stegeman moet constant rekening houden met de grillen van de natuur. Ze kiezen daarom zorgvuldig hun perceel en zaaien later in het seizoen voor een snellere groei en beheersen onkruid met nauwkeurig timen van eggen en schoffelen. Vroeg handwerk helpt het gewas onkruidvrij te houden.

Schimmelziekten vormen een andere uitdaging, vooral tijdens vochtige periodes. Deze kunnen het gewas in korte tijd ernstig aantasten. Door peterselie in rijen te zaaien, creëren ze een microklimaat wat schimmelvorming tegengaat en het gewas langer gezond houdt.

Hoe dragen jullie bij aan het behoud van biodiversiteit op het land waar peterselie wordt geteeld?

Op boerderij Saalland dragen ze actief bij aan het behoud van biodiversiteit door op hun land verschillende duurzame landbouwpraktijken toe te passen. Ze wisselen de gewassen af door vruchtwisseling, waarbij ze zo’n 15 verschillende soorten telen om de bodem vitaal te houden. Daarnaast blijft de bodem jaarrond bedekt met gewassen die niet geoogst worden. Deze voeden het bodemleven en de kwaliteit van de grond wordt verbeterd.

Verder hebben ze akkerranden langs de sloten en het kavelpad, vogelakkers en wintervoedselvelden aangelegd, evenals poelen en inheemse beplanting rondom het erf. Deze maatregelen bevorderen niet alleen de biodiversiteit, maar versterken ook het lokale ecosysteem. In 2024 hebben ze een proeftuin voor agroforestry opgezet om te onderzoeken hoe houtige gewassen kunnen bijdragen aan een robuuster akkerbouwsysteem.

De weg van zaaien tot oogsten

Het productieproces van peterselie begint rond 1 mei, wanneer de zaden in de bemeste grond worden gezaaid. Daarna wordt nauwkeurig gemonitord hoe het gewas zich ontwikkelt. Kort voor de opkomst wordt klein onkruid weggebrand, en zodra de rijtjes zichtbaar zijn, begint het schoffelen en handmatig wieden. Binnen tien weken vindt de eerste oogst plaats, waarbij een speciale oogstmachine wordt gebruikt om de peterselie te maaien en direct in containers te blazen. De peterselie wordt vervolgens verwerkt en gedroogd. Het is een arbeidsintensief proces, maar met als resultaat een kruid van hoge kwaliteit dat meerdere keren per jaar kan worden geoogst.