Het project ‘aGROWforests’ in Indonesië ondersteunt peperboerderijen bij het toepassen van klimaatbestendige landbouwmethoden, met als doel het inkomen van peperboeren te verhogen. Peper wordt al sinds de late middeleeuwen vanuit Indonesië verhandeld. Aanvankelijk werd de specerij voornamelijk naar China geëxporteerd, maar tegenwoordig zijn de belangrijkste markten de VS en Europa.
De teelt wordt echter steeds onaantrekkelijker voor Indonesische boeren, omdat de huidige winstmarges veel te laag zijn. Om een toekomstige aanvoer van peper uit Indonesië te garanderen, hebben Verstegen, de NGO Fairfood en peperexporteur PT CAN het project ‘aGROWforests’ opgericht, dat deel uitmaakt van het ‘Initiative for Climate Smart Supply Chains’ (I4C) sinds begin december 2022. Om te begrijpen hoe Indonesische boeren hun peper verbouwen en hoe ze ervan kunnen leven, interviewden de projectpartners drie Indonesische boeren, Sapauni, Umar en Arofiq, over hun levenssituatie en opvattingen over de peperteelt.
Veel Indonesische boeren plantten vroeger peper omdat het winstgevend was, herinnert boer Sapauni zich. De opbrengsten waren voldoende om zichzelf en haar kind te onderhouden. Van haar inkomsten kon Sapauni een huis bouwen en een auto kopen. Tegenwoordig kan ze echter niet meer alleen van de peperteelt leven. Dit komt vooral door de prijsdaling.
Een paar jaar geleden bedroeg de marktprijs voor een kilo peper zo’n 180.000 roepia, wat neerkomt op zo’n 10 euro. Tegenwoordig levert een kilogram 80.000 roepia op, ongeveer 4,50 euro, wat slechts 44 procent van de oorspronkelijke prijs vertegenwoordigt. Omdat de prijzen zo laag zijn, wenden steeds meer boeren zich tot andere markten, waarbij ze vaak kiezen voor het planten van palmen voor palmolie op hun landbouwgrond.
Een ander groot probleem voor de Indonesische landbouw is het weer. Onbetrouwbare weerpatronen maken de teelt en oogst lastig te plannen. En: de klimaatverandering verergert de gevolgen van de afhankelijkheid van de regio van de monocultuur (het telen van één enkel gewas op een stuk grond). Intensieve landbouw creëert een schijnbaar tegenstrijdige situatie waarin grotere hoeveelheden kunstmest nodig zijn om bodemdegradatie (het verzwakken van de bodem) tegen te gaan, terwijl de verminderde biodiversiteit ervoor zorgt dat ongedierte snel velden en boerderijen kunnen teisteren.
Boer Umar maakt zich zorgen over de toekomst van zijn peperbedrijf. Hij legt uit: “De huidige regen komt onvoorspelbaar en het droge seizoen komt ook niet op tijd, dus uiteindelijk is het verbouwen van peper een puinhoop.” Tijdens zulke onvoorspelbare weersveranderingen sterven veel peperplanten, vooral als gevolg van de ziekten die zich daardoor verspreiden, zegt Umar. Dit is catastrofaal voor mensen die afhankelijk zijn van landbouwproducten. Met de steun van het ‘aGROWforests’ project hoopt hij de gevolgen van de klimaatverandering voor zijn planten het hoofd te kunnen bieden.
Om deze uitdagingen aan te pakken, willen alle betrokkenen met het ‘aGROWforest’ project Indonesische peperboeren ondersteunen door de implementatie van agroforestry: het bewust combineren van land- en bosbouw met gewassen die goed bij elkaar passen.
Boer Arofiq heeft al enige ervaring met het project en transformeert geleidelijk zijn landbouwsysteem: hij teelt niet alleen peper, maar ook andere gewassen. “Als ik vroeger onkruid zag, voelde ik me ongemakkelijk. Maar nu doe ik het rustig aan. Zelfs als het onkruid hoog is, is mijn hart nog steeds kalm.”
Ook boer Umar meldt de eerste successen: sinds hij is begonnen met het planten van andere gewassen tussen zijn peperplanten, verspreiden ziekten zich niet langer over het hele landbouwgebied, maar blijven ze beperkt tot een kleine ruimte.
Alle drie de boeren hebben hun hoop verbonden aan het nieuwe project. Arofiq hoopt dat met hulp van het project de Indonesische peper ook in de toekomst van hoge kwaliteit zal blijven. Sapauni wil haar peper blijven verkopen. Umar, wiens voorouders ook peperboeren waren, wil vooral de traditie van de peperteelt in stand houden, zodat toekomstige generaties ervan kunnen leven.
Het project ‘aGROWforests’ wordt gefinancierd onder de ‘Initiative for Climate Smart Supply Chains’ en ondersteund door de Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ). Dit artikel is een oorspronkelijk Engelstalig artikel van nachhaltige-agrarlieferketten.org en is door Verstegen vertaald naar het Nederlands en geredigeerd.
—> Lees het oorspronkelijke artikel: ‘Project diary: Preservation of Indonesian pepper with new farming methods’ op nachhaltige-agrarlieferketten.org