Verstegen neemt deel aan het 'aGROWforests'-project

Verstegen neemt deel aan het ‘aGROWforests’ project, dat in Indonesië werkt aan de transformatie van de traditionele peperteelt om zich voor te bereiden op de uitdagingen van klimaatverandering en boeren in staat te stellen om een zeker inkomen te verdienen.

Het aGROWforest project

Europa en de Verenigde Staten zijn de grootste importeurs van peper ter wereld. Gemiddeld wordt er jaarlijks ongeveer 80.000 ton naar het Europese continent geïmporteerd. Jaarlijks wordt er gemiddeld 115.000 ton geïmporteerd, en de verwachting is dat de import zal stijgen. Vietnam, Brazilië en Indonesië zijn de grootste peperproducerende landen, en Verstegen Spices & Sauces handelt al meer dan 130 jaar in Indonesische peper. Om de toekomst van deze handel te waarborgen, lanceerde Verstegen, in samenwerking met het bedrijf PT CAN en de Nederlandse NGO Fairfood, het ‘aGROWforests’ project, dat sinds december 2022 deel uitmaakt van het ‘Initiative for Climate Smart Supply Chains’ (I4C). “Het hoofddoel van het ‘aGROWforests’ project is om boeren te ondersteunen bij meer duurzame peperproductie,” zegt Yayang Vionita, een agronoom werkzaam bij Verstegen. Dit is dringend nodig omdat als de huidige trend in peperproductie aanhoudt, er binnenkort niet genoeg peper meer zal zijn.

Moeilijkheden bij de peperboeren

Klimaatverandering – een cruciaal probleem, maar niet het enige. Een van de meest ingrijpende moeilijkheden is dat boeren niet langer genoeg verdienen aan peper om van te leven. “De peperprijzen zijn de afgelopen jaren dramatisch gedaald”, zegt Josje Spierings, projectmanager bij Fairfood. Tegelijkertijd is de productie arbeidsintensief en duur. Veel boeren schakelen daarom over op meer winstgevende gewassen zoals palm- of rubberbomen. Om de teelt enigszins rendabel te maken, produceren de meeste peperboeren in monoculturen. Dit heeft echter veel nadelen.

Het grootste probleem is het verlies aan biodiversiteit, omdat monoculturen slechts één plantensoort cultiveren, waardoor de variëteit aan planten en dieren in het gebied afneemt. Monoculturen kunnen leiden tot bodemdegradatie – en dit heeft gevolgen. Yayang Vionita legt de effecten uit: “Als de bodemkwaliteit afneemt, zal ook de bron van voedingsstoffen voor planten om te groeien en zich te ontwikkelen afnemen, waardoor de productiviteit kan afnemen.” Als gevolg daarvan moeten boeren hun bodem overmatig bemesten. Bovendien verspreiden ziekten zich sneller waar slechts één plantensoort wordt geteeld. Pathogenen verspreiden zich snel naar omliggende velden en boerderijen. Dit kan leiden tot volledige mislukkingen van gewas oogsten, waardoor boeren veel chemische pesticiden gebruiken als voorzorgsmaatregel. Ze worden dan constant blootgesteld aan deze pesticiden in hun dagelijks leven. Velen lijden aan longziekten of hebben al blijvende longschade opgelopen.

Tel daarboven op klimaatverandering met extreme weersomstandigheden. Experts schatten dat zware regenval en langdurige regen tot 50 procent van de peperoogsten in de toekomst zullen vernietigen. De extreme vochtigheid leidt tot stengelrot en andere ziekten die de peperplanten vernietigen. Ook het steeds intensievere zonlicht, wat leidt tot langere droge periodes, veroorzaakt stress voor de planten en maakt ze vatbaarder voor ziekten. Daarom wordt het steeds moeilijker voor boeren om hun levensonderhoud te handhaven.

Oplossingsbenaderingen: Agroforestry en transparantie

“Het ‘aGROWforests’ project streeft ernaar de peperproductie en inkomsten te verhogen, terwijl het tegelijkertijd het landbouwsysteem aanpast aan klimaatverandering,” zegt Yayang Vionita, de visie van de I4C-partners schetsend. Het middel om dit te bereiken: agroforestry. Peperstruiken worden gecombineerd met verschillende boomsoorten en andere planten die met elkaar interacteren, wat vervolgens de stress op de peperplanten vermindert en de bodemkwaliteit verbetert. Het resultaat zijn betere opbrengsten. Bovendien wordt water niet eenvoudigweg afgevoerd, maar geabsorbeerd, waardoor de peper beter bestand is tegen droogtes en lange droge periodes.

Om peperboeren voor te bereiden op de herstructurering van hun boerderijen, biedt het project training aan deelnemers. “Boeren kunnen regeneratieve landbouw en agroforestry leren en langzaam implementeren op hun boerderij” legt Vionita de aanpak uit. Boeren worden uitgenodigd om de procedures te observeren, de nieuwe methoden zelf in het veld toe te passen en ze te bespreken in kleine groepen. Als ze vragen hebben, kunnen boeren rechtstreeks experts raadplegen in zogenaamde ‘Spice Hubs’. Ze adviseren hen over het introduceren van agroforestry op hun boerderijen of over peperproductie in het algemeen. Om een succesvolle overgang naar de nieuwe landbouwmethoden te waarborgen, volgt het project het proces gedurende de eerste zes maanden.

Bovendien opereert ‘aGROWforests’ onder het motto ‘van boer tot bord traceerbaarheid’, wat betekent dat peper wordt gevolgd vanaf de teelt tot aan de consument. Josje Spierings legt het doel uit: “Door de toeleveringsketen te traceren, laten we zien waar de peper vandaan komt, welke regeneratieve landbouwpraktijken zijn toegepast en welke prijs boeren ontvangen voor hun peper.” Traceerbaarheid creëert transparantie in de toeleveringsketen – wat iedereen ten goede komt. Dit omvat minstens 2.300 boeren en hun familie- en huishoudleden die profiteren van het ‘aGROWforest’ project.

Het project ‘aGROWforests’ wordt gefinancierd door het Duitse Federale Ministerie van Economische Samenwerking en Ontwikkeling (BMZ) als onderdeel van het Initiative 4 Climate Smart Supply Chains en wordt ondersteund door de Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ). 

Dit artikel is vertaald naar het Nederlands. Het oorspronkelijke artikel is ‘aGROWforests for Sustainable Spices in Indonesia’ op www.nachhaltige-agrarlieferketten.org.